وی افزود: البته خود تلاوت قرآن پیش از
آنکه تذکیه و تعلیم دهد بدون کار آموزش برخی دلهای آمادهتر را آماده تر
میکند و عدهای با نفس تلاوت قرآن الهام میگیرند و دلهای آنان آماده، و
کافی است اشارتی شود تا معرفتی عظیم بدست آورند و رشد کنند و این افراد به
علم تزکیهای اولیا و اوصیا الهی کاری ندارند و کار هدایت آنها در همان
مرحله تلاوت قرآن پایان مییابد و نیازی نیست که تزکیهای را از پیامبران
ببینند این افراد از معانی ظریف به سرعت استفاده میکنند و با یک اشاره کلی
معرفت کسب میکنند؛ چرا که این افراد گیرایی بالایی دارند.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد:
بنابراین اولین گام هدایت تلاوت کردن و قرائت آیهها و نشانههاست و تذکیه
که تلاش برای ایجاد محیط و یا تعاملی مناسب است تا به ارواح صفا بخشد گام
بعدی هدایت است و پس از آن آموزش و نهایتا دریافت حکمت مراحل بعدی این
مسیراند.
پناهیان بیان کرد: با سه روش ایجاد فضای مناسب، ارتباط مناسب و تعاملات
مناسب میتوان صفای دل پیدا کرد، پیامبر خدا طوری با مردم رفتار میکردند
که حتی قبل رسالت ایشان مردم لقب محمد امین را به ایشان داده بودند و معلوم
است که پیامبر اسلام (ص) کاری انجام میدهد که از مردم دلبری کند و این
ارتباط با مردم ثمره همان رفتار نیک خود ایشان است، باید در ارتباطات توجه
کرد ارتباط و همنشینی با افراد خوب انسان را متحول میکند به قولی اگر کسی
با افراد خوب و صالح رابطه داشت و اصلاح و متحول نشد با تعلیم وآموزش هم
آدم نمیشود، حتی ارتباط برقرار کردن با برخی از مفاهیم از جمله صدقه دادن و
یا زکات دادن خودش عاملی است برای ایجاد تزکیه در انسان.
وی تصریح کرد: علمی دیگری که در تزکیه باید بدان توجه شود داشتن و یا ایجاد
فضای مناسب است پیامبر اکرم(ص) شهری را ایجاد کرد که هر کس در آن تنفس کند
تزکیه میشود یا حتی فضای ماه رمضان خودش یک فضای تزکیه کننده است و در کل
باید شخصیت پیامبر را به عنوان یک شخصیت تزکیه کننده که قطعا در انسان
تأثیر میگذارد، بشناسیم.
بهترین کلاس اخلاق از منظر آیت الله بهجت
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: آیت الله بهجت میفرمایند؛ هیچ کلاس
اخلاقی مانند شنیدن و خواندن داستان زندگی اولیا خدا کلاس تزکیه کننده نیست
وقتی انسان به مرحلهای از تزکیه رسید آن گاه مرحله آموزش آغاز میشود تا
انسان از لحاظ عقلانی رشد پیدا کند و به استدلالهای قوی دست یابد و با این
جزئیات اندکی از دین باخبر شود تا بتواند در سطحی هر چند اولیه از دین
دفاع کند.
پناهیان افزود: پس از گذراندن این مرحل انسان نیاز به حکمت دارد و باید به
حکمت برسد این بدان معناست که انسان خودش باید تولید کننده باشد این مسیری
است اجمالی که ابتدا قرآن را باید تلاوت کرد سپس باید تعلیم دید و نهایتا
به حکمت رسید.
وی ادامه داد: پیامبر اکرم (ص) این مراحل را در دوران حکومت خود داشت و در
آن زمان هم تلاوت قرآن وجود داشت و هم به مردم آموزش داده میشد و هم آنان
را به دریافت حکمت ترغیب میکرد؛ اما غالب عملکرد پیامبر (ص) تلاوت قرآن
بود.
این استاد حوزه و دانشگاه خاطرنشان کرد: در دوران سه امام اول شیعیان
دوران تزکیه و در نگاهی کلانتر در دوران سه امام بعدی دوران تعلیم آموزش و
در دوران امامان آخرین و در دوران غیبت حکمت لازمه دریافت هدایت است.
باید علم از خود انسان بجوشد تا حکمت بدست آورد
پناهیان بیان کرد: در واقع باید علم از خود انسان بجوشد تا حکمت بدست آورد
تا انسان تشخیص دهد عالم خوب کیست عالم بد کیست در زمان غیبت باید از حکمت
برخوردار باشیم تا این مفاهیم را تشخیص دهیم.
وی تصریح کرد: باید توجه کرد که در زمان پیامبر اکرم (ص)بیشتر کار دولت
اسلامی تلاوت و قرائت بود؛ اما در دوران سه امام اول شیعیان تمام دغدغه
این معصومین (ع) برای تشکیل حکومت اسلامی بود که بتوانند از آن طریق فضای
مناسب ایجاد کنند.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: این درگیریها جدایی از درگیریهای
امام باقر (ع) و امام صادق (ع) است درگیری سه امام اول شیعیان درگیری
حکومتی محسوب میشود باید تأکید داشت که سیاست، حکومت و تشکیل حکومت اسلامی
مقدم بر تعلیم است؛ چرا که باید ابتدا حکومت تشکیل شود تا بعد در بدنه آن
تعلیم صورت گیرد.
پناهیان بیان کرد: بنابراین وظیفه سه امام اول ما کاملا اجتماعی بود که در
پس آن تاریخ شاهد است که چرا امام حسین (ع) در این راه تن به شهادت میدهد.
وی افزود: امام حسین (ع) متوجه شدند که وضعیت جامعه بدتر و بدتر میشود و
دیگر امیدی به اصلاح جامعه نیست و نهایتا با توجه به خواستههای حکومت تن
به ذلت نداد و با آنان مخالفت کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: در آنجا نیز حکمت بسیار جایگاه داشت؛
اما مسئولیت و مأموریت سه امام اول ما پرداختن به همان موضوعات اجتماعی و
استقرار حکومت اسلامی بود.
دوران غیبت دورانی است که شعیه باید از سر حکمت مسیرش را تشخیص دهد
پناهیان ادامه داد: دوران غیبت دورانی
است که شعیه باید از سر حکمت مسیرش را تشخیص دهد حتی در جریان انقلاب
اسلامی اطلاعیههای حضرت امام همان تلاوتها و قرائتها بودند و دفاع مقدس
نیز دوران تزکیه و خودسازی بوده است.
وی بیان کرد: در آن زمان کسانی که تلاوتها و قرائتها در همان گام اول در
آنها تأثیرگذاشته بود اولین شهدای جبهه بودند تا نور راه جوانان پس از خود
باشند.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: پس از آن وارد دوران تعلیم شدیم
دورانی که باید معارف به مردم آموزش داده میشد هیجانات و شور و نشاط دفاع
مقدس جای خود را به فرصتهای علمی داد که این موضوع با افزایش سطح دانش و
شاخصهای علمی در دانشگاهها کاملا محسوس است.
در دوران حکمت تشخیص سره از ناسره بسیار سختتر از هر زمان دیگری است
پناهیان افزود: هر آنچه امروز جوانان ما انجام میدهند ثمره دانش و آگاهی
است که بدست آوردند وگرنه ما هنر تبلیغ نداشته و نداریم اینکه دانشجویان در
دانشگاه هیئت تشکیل میدهند و در برنامه اعتکاف شرکت میکنند ثمره جبهه
نیست قطعا از سر معرفتی است که کسب کرده اند؛ چرا که ما نه تنها تبلیغی در
این راه نداریم، بلکه حتی فیلم یا موسیقی برجستهای هم در این راستا
تولید نکردهایم که از آن طریق جوانان را راغب به عزاداری سیدالشهدا کنیم.
در واقع ما در دوران تعلیم و آموزش درگیریهای علمی بسیاری داشتیم، اغلب
این درگیریها به درگیریهای خارجی میرسید؛ اما در دوران حکمت که آخرین
مرحله از مراحل هدایت است درگیریها داخلی می شود و کار انسان برای تشخیص
سره از ناسره بسیار سختتر از هر زمان دیگری است.
وی بیان کرد: اکنون ما در مرحله حکمت قرار داریم موضوع این نیست که با چند
کلاس آموزش راه را تشخیص دهیم؛ چرا که مرز بندی های ظرفیتتر شده و
واقعیتهای افراد مشخص نیست در چنین شرایطی بصیرت است که شاخههای مختلف
حکمت را به دست میدهد و راه را مشخص میکند حتی نمیشود به عالمی که چند
درس را گذرانده اعتماد کرد و او را الگو قرار داد، شاید همین کسی که الگوی
ماست در امتحانی کوچک مردود شود.
استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: داشتن
علم برای چنین مرحلهای لازم است؛ اما کافی نیست و این حکمت است که علم را
کامل میکند و در شرایط امروز حکمت سیاسی ارجح بر هر نوع حکمت دیگری است.
پناهیان بیان کرد: پس از اینکه تلاوت انجام و انسان به صفای دل رسید باید
تبلیغ کند و باید به دیگران تعلیم دهد و دیگران را تزکیه کند و حکمت را به
آنان بفهماند صرفا اولیا و اوصیای الهی تزکیه کننده نیستند یک شهید پای
رکاب امام خمینی (ره) هم عنصر تزکیه کننده محسوب میشود، پس تعلیم دادن و
تزکیه کردن و حکمت دادن به دیگران از وظایف اصلی ماست و در دفاع مقدس هر
کسی یک مسئولیت خاص داشت گاهی در وصیتنامهها نقش تعلیمی هم در بر
میگرفتند؛ اما معمولا هر کس یک وظیفه بیشتر نداشت، ولی امروز جوانان هر
چهار مسئولیت را برعهده دارند و باید برای دلهای آماده تلاوت کنند، عنصر
تزکیه کننده باشند به دیگران تعلیم دهند و به آنها حکمت بیاموزند.
شما دانشجویان چقدر محیط تان را تزکیه میکنید؟
وی خاطرنشان کرد: شما دانشجویان چقدر محیط تان را تزکیه میکنید؟ مسئولیت
تعلیم و تزکیه برعهده شماست و باید در این راه حکمت را نیز آموزش دهید و آن
را به بحث بگذارید کرسیهای آزاداندیشی که یکی از مراحل حکمت است و رهبر
معظم انقلاب نیز بر آن تأکید بسیار دارند باید راهاندازی شود و پیگیری
شود.
تنها فاصله ما با ظهور کمبود مبلغان است
این استاد حوزه و دانشگاه تاکید کرد: تعلیم پس از آن صورت میگیرد که فضا
آماده و مناسب باشد فضاسازی یکی از زیرمجموعههای تعلیم است و جامعه جهانی
امروز آماده شنیدن آیات قرآن و آرمانهای انقلاب است حتی جهان امروز با یک
اشاره نیز گیرایی کامل دارد؛ اما متأسفانه مبلغان مناسب و کافی نداریم و
تنها فاصله ما با ظهور کمبود مبلغان است که بتوانند این چهار عمل را در
جهان پیاده کنند.
چهار «چرا» ی پناهیان خطاب به دانشجویان
پناهیان گفت: چرا در مورد قتلعام مسلمانان میانمار احساس مسئولیت
نمیکنید؟ چرا نسبت به قتل 70 نفر زن و بچه در سوریه حساس نیستید؟ چرا برای
کشته شدههای بحرین و عربستان هیچ حرکتی نمیکنید؟ چرا در خصوص جنبش
والاستریت روشنگری نمی کنید.
وی ادامه داد: رهبر معظم انقلاب فرمودند اگر مردم اروپا بفهمند تمام
بلایایی که میکشند زیر سر صهیونیستهاست آن وقت جنبش اصلی شروع میشود
این استاد حوزه عنوان کرد: امروز جامعه جهانی درگیر فضاهای مجازی است هر
چند جامعه ما کامل درگیر این موضوع نشده است؛ اما به آینده که بنگریم
موقعیت فضای مجازی موقعیتی برتر است باید برای گفتههایمان و برای آشنایی
دیگران هم که شده از این فضا استفاده کنیم، معنا ندارد نیروی بسیجی و
انقلابی وبلاگ نداشته باشد اینترنت و همچنین تلفنهای همراه یک شبکه
ارتباطی جدید خلق کردهاند؛ چرا نباید از این فضاها استفاده کنیم.
پناهیان ادامه داد: در دوران دفاع مقدس رزمندهها هنگامی که برای دفاع
میرفتند تا راه انقلاب را روشن کنند ابتدا خودشان روشن میشدند، نمیشود
قبول کرد که کسی انقلابی باشد؛ اما اثر تزکیهای نداشته باشد قدرت تحلیل
نداشته باشد و نتواند به دیگران آموزش دهد تک تک اعضای بسیج باید قدرت
تحلیل داشته باشند و همه آنها باید صاحب فکر و اندیشه باشند؛ چرا که باید
با آزاداندیشی از حق دفاع کرد.
شهید آوینی دارای حکمتی والا بود
وی ادامه داد: باید این را بدانیم که علم به همه داده میشود؛ اما حکمت به
همه داده نمیشود به قولی انسان حکیم نزدیک است که پیامبر (ص) باشد و به
جرئت میتوان گفت که شهید آوینی دارای حکمتی والا بود، حضرت امیر المومنین
در جایی میفرمایند که اگر مالکاشتر به تنهایی فکر کند، نتیجهاش همان
چیزی است که من در نظر دارم.
این استاد حوزه و دانشگاه تصریح کرد: این یعنی حکمت؛ اما میبینیم در جایی
دیگر امیرالمومنین علی (ع)خطاب به کمیل میفرماید: تو نباید بدون اجازه من
کاری انجام دهیم حکمت مالک اشتر و کمیل یکسان نیست در زمان حکومت امام علی
(ع) کمیل والی یک شهر بود قرار بود که معاویه به آن شهر حمله کند کمیل
تصمیم گرفت پیش از حمله معاویه به یکی از شهرهای تحت سلطه معاویه حمله کند
تا حمله معاویه را دفع نماید این نقشه را عملی کرد و طی نامهای خبر آن را
به امیرالمومنین رساند در اینجا بود که امام علی (ع) خطاب به کمیل فرمود:
کار تو اشتباه بوده، و نباید بدون مشورت من این کار را انجام میدادی چنین
انسانهای نیاز دارند که حکمتشان کامل شود چه تصمیم درست بگیرند چه نادرست و
رسالت جوانان ما امروز این است که از راههای مختلف بخصوص فضاهای مجازی
برای ثبت رویدادهای زندگی خود استفاده کنند تا گامی در راه شناساندن
آرمانهای انقلاب و آیات قرآن بردارند.
پناهیان تاکید کرد: این رسالت به عنوان یک فوق برنامه نیست و نباید به
صورت تفنن و سرگرمی دنبال شود به عنوان مثال چفیه جزو اصلی زندگی
رهبرانقلاب است و باید حرکت انقلابی رسانهای ما به اندازه چفیه رهبر
انقلاب جدی باشد؛ چرا که باید در قبال این موضوع پاسخگو باشیم.
وی گفت: خداوند متعال به هیچ عنوان گوهر دینش را به دست کسی ارزان نمیدهد و باید در این راه کشته شوید تا تزکیه کننده باشید.
این استاد حوزه ودانشگاه افزود: چند وقت پیش در لبنان با جوانانی روبه رو
شدم و به نکتهای جالب برخوردم که آنها بیش از خود ما نسبت به رویدادهای
داخلی کشورمان توجه دارند و در مورد جریانات انقلاب مستند میسازند، این به
آن دلیل است که آنها نگاه از بیرون دارند؛ اما ما به این موضوع توجه
نمیکنیم، رهبر معظم انقلاب در راس کسانی است که نگاه از بیرون را برای
بررسی جامعه خود در نظر دارند و به همین دلیل است که وضع اجتماع امروز
ایران را بهتر میدانند.
پناهیان ادامه داد: باید توجه کرد که همه ما نگاه از بیرون به جامعه داشته
باشیم تا بتوانیم تبلیغ کنیم. آیا تبلیغ وظیفه مومن است تبلیغ وظیفه نیست،
بلکه غریزه است؛ یعنی اگر کسی نمیتواند تبلیغ کند نباید در این راه گام
بردارد.
وی تصریح کرد: فردی به امام موس بنجعفر
(ع) گفت که یاران شما در یک گپ و گفت ساده خودشان را لو میدهند، امام در
پاسخ گفتند: به خاطر شدت محبتشان است که نمیتوانند جلوی زبانشان را بگیرند
امروز جوان سنگ است و نباید در جمعی از ولایت دفاع کند امروز عده ای فکر
میکنند که بسیج مربوط به دوران جنگ است شکل گرفتن بسیج بسیار سخت بود؛
اما این تشکل شکل گرفت، نباید رسالتهای بین المللی و ملی را فراموش کنیم
از این فرصت استفاده کنید به حرم امام رضا (ع) بروید و بخواهید که زندگیتان
تغییر کند و برای ظهور امام زمان به دردبخور باشید. باید التماس کنید تا
اجازه دهند که در راه ظهور امام زمان (عج) گام بردارید و البته حضور شما
در چنین حرکتی خودش از علائم ظهور است.
عالی بود
عمل کردن به بهترین داانسته ها موجب کسب حکمتت است.