حجتالاسلام محمد صادق کفیل رئیس مرکز تخصصی نماز و کارشناس مهدویت در گفتوگو با فارس با بیان اینکه دعای عصر غیبت امام عصر ارواحناه فداه در روز جمعه بسیار مورد تاکید است، ابراز داشت: «شیخ ابوعمرو» نائب اوّل امام عصر صلوات الله علیه این دعا را به «ابوعلى محمّد بن همّام» یاد داد، «سید بن طاوس» در «جمال الاسبوع» بعد از ذکر دعاهاى وارده بعد از نماز عصر جمعه و صلوات کبیره این دعا را ذکر کرده است، لذا یکی از دعاهایی است که که به خوبی وظایف منتظران را ترسیم میکند و به گونهای بهترین عهد ما را با وجود مقدس امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف تعیین میکند، دعای عصر غیبت است.
فضیلت زیادخواندن دعای عصر غیبت در عصر جمعه/ دعایی که برای منتظران بیان شد
وی با اشاره به اینکه دعای عصر غیبت توسط نائب اول نقل شده است و به طور طبیعی چون نواب از خودشان مطلبی را نقل نمیکردند، به تعبیر خود بزرگان، حضرت مهدی(عج) خود این دعا را نقل کردهاند و مرحوم «شیخ صدوق» رحمتالله علیه جزو دعاهای امام زمان (عج) نقل کرده است، همان طور که گفته شد، دعا را «سید بن طاووس» نقل میکند و میگوید اگر نتوانستید دعاهای عصر جمعه را بخوانید و تعقیبات عصر جمعه را انجام دهید، پس حذر کنید، از اینکه خواندن این دعا را ترک کنید.
حجتالاسلام کفیل با تاکید بر اینکه فضیلت بینهایت خواندن دعای عصر غیبت در عصر جمعه، ابراز داشت: گام اول در دعا طلب معرفت است « اَللّهُمَّ عَرِّفْنى نَفْسَکَ»، همانند آنچه که امام صادق علیهالسلام فرمودند «گام اول طلب معرفت است»، لذا دعا آثار معرفت را بیان میکند «فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى نَفْسَکَ لَمْ اَعْرِفْ رَسُولَکَ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى رَسُولَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى رَسُولَکَ لَمْ اَعْرِفْ حُجَّتَکَ اَللّهُمَّ عَرِّفْنى حُجَّتَکَ فَاِنَّکَ اِنْ لَمْ تُعَرِّفْنى حُجَّتَکَ ضَلَلْتُ عَنْ دینى»، یک نکته این است که اگر آدم معرفت به امام زمان (عج) نداشته باشد، گمراه از دین میشود، یعنی آدم دیندار باشد و نماز بخواند، اما اگر معرفت نداشته باشد، گمراه است.
عدم معرفت به امام مساوی با مرگ و زندگی جاهلی/کسب معرفت ثبات در قدم را هدیه میآورد
وی با اشاره به فرازی از دعای عصر غیبت «اَللّهُمَّ لا تُمِتْنى میتَةً جاهِلِیَّةً»، افزود: اگر انسان نسبت به امام زمان خود معرفت نداشته باشد، به مرگ جاهل میمیرد، تعبیر آیتالله جوادی این است که مرگ محصول زندگی است و کسی که مرگش در روایت مرگ جاهلی است، در نتیجه زندگی هم زندگی جاهلانه میشود.
این کارشناس مهدویت اثر بعدی معرفت را، ثبات در قدم و دین دانست و تصریح کرد:، عرصه بعدی این است که انسان مطیع امام میشود و قبلش نرم برای دستور امام میشود و در امتحانات پیروزی شود، همه این موارد آثار معرفت است «اَللّهُمَّ فَثَبِّتْنى عَلى دینِکَ وَاسْتَعْمِلْنى بِطاعَتِکَ وَلَیِّنْ قَلْبى لِوَلِىِّ اَمْرِکَ»، در ادامه به آسیبشناسی مهدویت و انتظار میپردازد.
راضی بودن منتظر به رسیدن وقت ظهور/ چرایی در زمان ظهور جایی ندارد
وی با اشاره به اینکه یکی از آسیبهای غیبت تعجیل است، ادامه داد: اینکه انسان به عجله بیفتد و بگوید امروز ظهور است و به دنبال کسانی برود که ادعاهای مهدویت میکنند «وَکَشْفِ سِتْرِهِ فَصَبِّرْنى عَلى ذلِکَ حَتّى لا اُحِبَّ تَعْجیلَ ما اَخَّرْتَ وَلا تَاْخیرَ ما عَجَّلْتَ» در دعا طلب صبر میکنیم، چرا که راهکارش صبر است، باید توجه داشت که در دوران غیبت بیان امام عصر(عج) این است که «وَلا اُنازِعَکَ فى تَدْبیرِکَ وَلا اَقُولَ لِمَ وَکَیْفَ وَما بالُ وَلِىِّ الاَمْرِ»؛ «خدایا به من صبری بده که دوست نداشته باشم به عجله انداختن آنچه تو تاخیر انداختی و نه به تأخیر افتادن آنچه تو تعجیل داری».
حجتالاسلام کفیل پرداختن به مباحث غیر ضروری را از دیگر آسیبهای مهدویت دانست و بیان داشت: یکی دیگر از آسیبهای مهدویت این است که آدم تعیین وقت برای ظهور کند، در دعا میگوییم فقط تو عالم وقت ظهوری «یَنْتَظِرُ وَاَنْتَ الْعالِمُ غَیْرُ الْمُعَلَّمِ بِالْوَقْتِ الَّذى فیهِ صَلاحُ اَمْرِ وَلِیِّکَ فِى الاِذْنِ لَهُ بِاِظْهارِ اَمْرِهِ»، وظیفه ما نیست که دنبال تعیین وقت برویم، یا اینکه بگوییم؛ خدایا زمین پر از ظلم و جور شده است، چرا امام زمان (عج) ظهور نمیکند «لایَظْهَرُ قَدِ امْتَلاَتِ الاَرْضُ مِنَ الْجَوْرِ وَاُفَوِّضُ اُمُورى کُلَّها اِلَیْکَ».
نکند امام عصر(عج) در زندگی روزمره انسان مسلمان فراموش شود
وی با بیان اینکه در دعا به واگذار کردن امور به خدا تاکید شده است، افزود: یک نمونه دیگر دعا این است که دعا برای سلامتی حضرت کنیم، اینکه گاهی طولانی شدن غیبت سبب میشود که ما امام را فراموش کنیم و در انتظار، انتظارمان کمرنگ شود و ایمان ما به امام حاضر(عج) از بین برود « وَلا تَسْلُبْنَا الْیَقینَ لِطُولِ الاَمَدِ فى غَیْبَتِهِ وَانْقِطاعِ خَبَرِهِ عَنّا وَلا تُنْسِنا ذِکْرَهُ وَانْتِظارَهُ وَالاْیمانَ بِهِ وَقُوَّةَ الْیَقینِ فى ظُهُورِهِ وَالدُّعآءَ لَهُ وَالصَّلوةَ عَلَیْهِ حَتّى لا یُقَنِّطَنا طُولُ غَیْبَتِهِ مِنْ قِیامِهِ »، در دعا میگوییم؛ خدایا یک جوری نشود، وقتی غیبت طولانی شد، این اتفاقات بر من بیفتد.
رئیس مرکز تخصصی نماز با ارائه راهکار در زمینه عدم از دست دادن ایمان در زمان غیبت با استناد به دعا، خاطرنشان کرد: دعا بیان میگوید که ما باید نسبت به امام (عج) یقین داشته باشیم، همان طور که به قیام پیغمبر(ص) یقین داشتیم «وَیَکُونَ یَقینُنا فى ذلِکَ کَیَقینِنا فى قِیامِ رَسُولِکَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَما جآءَ بِهِ مِنْ وَحْیِکَ وَتَنْزیلِکَ»؛ یعنی چگونه الان یقین به وحی و تنزیل قرآن داریم، باید دوران غیبت سبب نشود که یقین ما کمتر شود، بنابراین از خداوند بخواهیم که قلب ما را تقویت کند، به حدی که بتوانیم در این مسیر گام برداریم « فَقَوِّ قُلُوبَنا عَلَى الاْیمانِ بِهِ حَتّى تَسْلُکَ بِنا عَلى یَدَیْهِ مِنْهاجَ الْهُدى».
ایمان، ثبات درونی، راضی بودن به زمان غیبت وظایف منتظران
وی با تشریح وظایف منتظران با توجه به متن دعای عصر غیبت، ادامه داد: یک وظیفه منتظر این است که ایمان به حضرت داشته باشد، دوم از امام عصر(عج) اطاعت کند، سوم ثبات درونی، چهارم راضی بودن به غیبت امامت و پنجم درخواستی که تا لحظه مرگ به امامت شک نداشته باشیم، همچنین عهد نشکستن، تکذیب نکردن از دیگر وظایف منتظران است «وَنَحْنُ عَلى ذلِکَ لا شآکّینَ وَلا ناکِثینَ وَلا مُرْتابینَ وَلا مُکَذِّبینَ»، محور بعدی دعا برای ظهور حضرت (عج) است و ترسیم سیمای حکومت ولی عصر (عج) میباشد.
حجتالاسلام کفیل با بیان اینکه در ترسیم سیمای حکومت مهدوی مرگ ظلم و نجات بندگان تحقق مییابد «وَاَظْهِرْ بِهِ الْحَقَّ وَاَمِتْ بِهِ الْجَوْرَ»، اذعان داشت: «وَاسْتَنْقِذْ بِهِ عِبادَکَ الْمُؤْمِنینَ مِنَ الذُّلِّ وَانْعَشْ»، نجات دادن بندگان همان هدفی که در دعای اربعین در مورد امام زمان(عج) است، در اینجا نیز آمده است، قتل کفر، ذلت جباران، هلاک شدن منافقین به گونهای که هیچ اثری از آنها در دوران ظهور باقی نمیماند و زمین از وجود آنها پاک میشود و دل بندگان خدا شاد میشود و آنچه از احکام تغییر پیدا کرده بود، امام عصر(عج) آن را اصلاح میکند؛ یعنی بدعت، انحراف و خرافهایی در دین نیست «واقْتُلْ بِهِ جَبابِرَةَ الْکُفْرِ وَاقْصِمْ بِهِ رُؤُسَ الضَّلالةِ وَذَلِّلْ بِهِ الْجَبّارینَ وَالْکافِرینَ وَاَبِرْ بِهِ الْمُنافِقینَ وَالنّاکِثینَ وَجَمیعَ الْمُخالِفینَ وَالْمُلْحِدینَ فى مَشارِقِ الاَرْضِ وَمَغارِبِها وَبَرِّها وَبَحْرِها وَسَهْلِها وَجَبَلِها حَتّى لا تَدَعَ مِنْهُمْ دَیّاراً وَلا تُبْقِىَ لَهُمْ آثاراً طَهِّرْ مِنْهُمْ»، یکی از زیباییهای حضرت(عج) این است که دین از خرافات خالی میشود و با عدل امام(عج) آتش کفر خاموش میشود.
دغدغه ظهور؛ مسئلهای که ضرورت آن کم احساس میشود!
وی محور بعدی فراز دعای عصر غیبت را ویژگیهای ولی عصر ارواحناه فداه بیان کرد و افزود: امام (عج) بنده خدا، بنده برگزیده خدا و معصوم است، خالی از همه عیوب،مطلع بر غیب، پاک از پلیدیهاست «فَاِنَّهُ عَبْدُکَ الَّذى اسْتَخْلَصْتَهُ لِنَفْسِکَ وَارْتَضَیْتَهُ لِنَصْرِ دینِکَ وَاصْطَفَیْتَهُ بِعِلْمِکَ وَعَصَمْتَهُ مِنَ الذُّنُوبِ وَبَرَّاْتَهُ مِنَ الْعُیُوبِ وَاَطْلَعْتَهُ عَلَى الْغُیُوبِ وَاَنْعَمْتَ عَلَیْهِ وَطَهَّرْتَهُ مِنَ الرِّجْسِ وَنَقَّیْتَهُ مِنَ الدَّنَسِ»
این کارشناس ادعیه مهدوی در خصوص ترسیم جامعه منتظر، اظهار داشت: یک ویژگی منتظر فهم دوران غیبت است، «اللّهُمَّ اِنّا نَشْکُو اِلَیْکَ فَقْدَ نَبِیِّنا وَغَیْبَةَ اِمامِنا وَشِدَّةَ الزَّمانِ عَلَیْنا وَوُقُوعَ الْفِتَنِ بِنا وَتَظاهُرَ الاَعْدآءِ عَلَیْنا وَکَثْرَةَ عَدُوِّنا وَقِلَّةَ عَدَدِنا»، زمان غیبت بر منتظر سخت است، چرا که فتنهها زیاد، فشار دشمن بالاست، تعداد دشمن زیاد و یاران کم است، ویژگی دوم منتظر فهم دوران حکومت است، ویژگی سوم جامعه منتظر درخواست جدی از خداست که دغدغه ظهور پیدا کند، برای اینکه اکنون نمیدانیم با ظهور حضرت مهدی(عج) چه اتفاقی خواهد افتاد، پس سیمای محبتی امام را باید درک کنیم.
کسانی که نماز را سبک میشمارند ممکن است که در صف دشمنان امام(عج) قرار گیرند
وی با اشاره به فراز دعای عصر غیبت درباره ویژگی حکومت ولی عصر(عج)، ادامه داد: هلاکت دشمنان امام، اینکه هر پرچمی که بر غیر از اسلام باشد، از بین میبرد، هر سلاحی که به غیر از دین باشد، از کار میافتد، هر لشکری که علیه امام باشد، نابود، خوار و ذلیل میشود، جریان دشمن کاملاً تاریک میشود، قرآن زنده میشود، قلبهای مرده حیات پیدا میکنند، مؤمنین شاد، حق ظاهر، عدل آشکار میشود و تقیه از بین میرود «وَقَتْلِ اَعْدآئِکَ فى بِلادِکَ حَتّى لا تَدَعَ لِلْجَوْرِ یا رَبِّ دِعامَةً اِلاّ قَصَمْتَها وَلا بَقِیَّةً اِلاّ اَفْنَیْتَها وَلا قُوَّةً اِلاّ اَوْهَنْتَها وَلا رُکْناً اِلاّ هَدَمْتَهُ وَلا حَدّاً اِلاّ فَلَلْتَهُ وَلا سِلاحاً اِلاّ اَکْلَلْتَهُ وَلا رایَةً اِلاّ نَکَّسْتَها وَلا شُجاعاً اِلاّ قَتَلْتَهُ وَلا جَیْشاً اِلاّ خَذَلْتَهُ وَارْمِهِمْ یا رَبِّ بِحَجَرِکَ الدّامِغِ وَاضْرِبْهُمْ بِسَیْفِکَ الْقاطِعِ وَبَاْسِکَ الَّذى لا تَرُدُّهُ عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِمینَ وَعَذِّبْ اَعْدآئَکَ وَاَعْدآءَ وَلِیِّکَ وَاَعْدآءَ رَسُولِکَ».
حجتالاسلام کفیل در خصوص دیگر ویژگی منتظران، بیان کرد: اینکه منتظر جز دشمنان اهل بیت علیهمالسلام و مخالفان آنها، همچنین اهل غیض بر آل پیامبر(ص) نباشد و تسلیم احکام دین باشد، گام بعدی دشمنشناسی است، دلیل دشمنی با حضرت (عج) در زمان ظهور خیلی جالب در دعا آمده است و صنایع کردن نماز است، لذا باید توجه داشت کسی که نسبت به نماز بیتوجه است، امکان دارد در مقابل امام زمان (عج) بایستد؛ یعنی کسانی که امروز نماز را جدی نمیگیرند، بترسند از این که در سپاه دشمن امام باشند، «فَاِنَّهُمْ اَضاعُوا الصَّلوةَ وَاتَّبَعُوا الشَّهَواتِ وَاَضَلُّوا عِبادَکَ وَاَخْرَبُوا بِلادَکَ»، تبعیت از شهوات و آنهایی که در گمراهی بندگان قدم برمیدارند و آنهایی که دیار مسلمین را خراب میکنند، دشمنان حضرت(عج) هستند.